ogólna rozmowa

10 października 2016 roku ogłoszono zwycięską koncepcję zagospodarowania oraz rewitalizacji otwartego kąpieliska miejskiego w Elblągu. Pierwszą nagrodę w wysokości 15 tys. złotych oraz zaproszenie do negocjacji w trybie zamówienia z wolnej ręki na wykonanie dokumentacji projektowo-kosztorysowej otrzymała wówczas firma Architekci PL Jerzy Hnat z Gliwic. Koncepcję wybrał sąd konkursowy, a rozstrzygnięcie zatwierdził prezydent Elbląga. Grupa elblążan nie chce betonowo-plastikowego potworka. Niedawno zgłosili oni swoją autorską koncepcję zagospodarowania kapieliska miejskiego przy ul. Spacerowej. 

Według elblążan zwycięski projekt jest skandaliczny i stanowi całkowite zaprzeczenie koncepcji spójnego, przyjaznego mieszkańcom i ekologicznego (zielonego) rozwoju miasta.

Jak podnoszą:

Projekt ów zakłada bowiem bezpowrotne zniszczenie dużej części niecki historycznego kąpieliska (części tzw. „wojskowej”), zabetonowanie większości jego powierzchni i „uszczęśliwienie” mieszkańców betonowo-plastikowym potworkiem, zwanym szumnie „aquaparkiem dla dzieci”. Pomijając już nawet fakt, że tego rodzaju nietrafione a kosztowne inwestycje wyszły z mody gdzieś pod koniec dzikich lat 90-tych, to wydatkowanie kwoty 45 mln zł na wybetonowanie pokaźnej części kompleksu parkowo-wypoczynkowego przeznaczonego dla mieszkanek i mieszkańców miasta jest nie tylko skończonym marnotrawstwem, ale również zbrodnią na przyrodzie, a także zdrowiu, samopoczuciu oraz bezpieczeństwie elblążan i elblążanek.

Poniżej zwycięska koncepcja zagospodarowania kąpieliska miejskiego przy ul. Spacerowej w Elblągu, krytykowana przez grupę elblążan, która zgłosiła swój własny projekt

Koncepcja zagospodarowania kąpieliska miejskiego przy ul. Spacerowej w Elblągu. Architekci PL Jerzy Hnat (Gliwice)

Nie tylko im nie podoba się zwycięski projekt. Z prywatnych rozmów, które przeprowadziliśmy z elblążanami wynika, że zdecydowanej większości z nich nie przypadła do gustu tak duża ilość betonu i tak mała ilość wody.  

Elblążanie przesłali niedawno do miasta swoją koncepcję. Zwracają uwagę, że nie jest to ostateczny projekt, ale zaledwie punkt wyjścia do dyskusji na temat przyszłości kąpieliska miejskiego i okolicznych terenów parkowych. Według nich jest to tak doniosła sprawa, że wymaga konsultacji, w których powinno wziąć udział wielu mieszkańców. Koncepcja opracowana przez nich ma za zadanie jedynie zapoczątkować szeroką debatę, natomiast w żadnym wypadku nie jest całościową i skończoną koncepcją rozwoju tego miejsca.

Zwracają uwagę na jeszcze jedną, bardzo istotną ich zdaniem, kwestię:

Przypomnieć tu należy, że na jesieni 2017 r. Elbląg nawiedziła powódź, po której straty oszacowano na co najmniej kilkanaście milionów złotych. Miasto do tej pory nie zaproponowało żadnej koncepcji rozwiązania tego problemu (bezpieczeństwa przeciwpowodziowego), za to w zamian – w dodatku mając okazję i środki po temu! – woli pochylać się nad irracjonalnym w naszej opinii projektem niszczenia i betonowania kąpieliska miejskiego! Zamiast przemyśleć od początku jego funkcję i wykorzystując sposobność (budżetową) oraz warunki środowiskowo-terenowe zaproponować odtworzenie kąpieliska miejskiego połączonego z funkcją zbiornika retencyjno-przeciwpowodziowego, którą to funkcję pełnił zbiornik do czasu II Wojny Światowej, to woli się dziś planować bezpowrotne zniszczenie jednej z największych atrakcji i ikon turystycznych Elbląga. Uważamy takie działanie za skandal, planistyczne partactwo i zwyczajne szkodnictwo.
 

Zauważają, że do wybranego przez miasto pomysłu nabardziej pasuje termin  „degradacja”:

Aby nie dopuścić do realizacji błędnych koncepcji i głęboko szkodliwych pomysłów miejskich planistów przygotowaliśmy – w czynie społecznym! - projekt rewitalizacji obiektu kąpieliska miejskiego wraz z przyległymi terenami. Wskazujemy w nim również źródła finansowania przedsięwzięcia, które o całe lata świetlne dystansuje miejski pomysł „zagospodarowania”, choć dużo lepiej pasuje tu termin „degradacja”, tego jakże bliskiego sercu każdej elblążanki i elblążanina miejsca radości i wypoczynku.

Koncepcja elblążan dotycząca zagospodarowania kąpieliska miejskiego przy ul. Spacerowej w Elblągu

Projekt jeziorka-kąpieliska miejskiego z uwzględnieniem m.in. funkcji retencyjno-przeciwpowodziowej, edukacyjnej i ekologicznej

 

Opis przedsięwzięcia:

 

Projekt polega na przebudowie istniejącego (obecnie zdegradowanego i nieczynnego) obiektu otwartego kąpieliska miejskiego. Przewidziano rewitalizację zdegradowanej przestrzeni poprzez utworzenie publicznego, częściowo otwartego, całorocznego obiektu jeziorka miejskiego wraz z przylegającymi terenami zielonymi, które pełnić będzie funkcje rekreacyjne, wypoczynkowe, edukacyjne, ekologiczne, retencyjno-przeciwpowodziowe i sportowe dla mieszkańców oraz mieszkanek miasta.

 

Inwestycja zlokalizowana jest na terenie obu niecek istniejącego, dziś zdegradowanego obiektu. Obejmuje swym obszarem również niektóre tereny przylegające, jak np. (na południu) dzisiejszy park dla psów, tzw. „nerkę” wraz z przyległościami, teren dawnego – dziś nieczynnego – wodospadu/odpływu basenowego wraz z jego ujściem do Kumieli, do ulicy Spacerowej, (na wschodzie) tereny basenu i przyległości do rzeczki Kumieli wraz z drzewostanem, (na północnym-wschodzie) teren zakola Kumieli aż do kaskady w ciągu ul. Kościuszki wraz z drogą dojazdową w sąsiedztwie ogródków działkowych (patrz: mapka). Zakres rzeczowy projektu obejmuje:

• wykonanie niezbędnych rozbiórek istniejących nawierzchni oraz istniejącej niecki starego kąpieliska;
• pogłębienie niecek starego kąpieliska, zabezpieczenie dna zbiornika zgodnie ze współczesnymi standardami (w tym przeciwpowodziowymi), ze szczególnym uwzględnieniem ekologicznego charakteru planowanego zbiornika;
• wykonanie niezbędnych prac ziemnych i regulujących w rejonie koryta Kumieli;
• budowę ekologicznej oczyszczalni ścieków/stacji uzdatniania wody na potrzeby eko-jeziorka miejskiego, wraz z ujęciem wody i niezbędnymi dopływami/odpływami;
• wykonanie – w ramach kompleksu oczyszczającego – systemu śluz awaryjnych, których celem będzie niezwłoczne odprowadzenie nadmiaru wody z potoku górskiego (Kumieli) do zbiornika, w razie wystąpienia sytuacji zagrożenia powodziowego; tu: bez uprzedniego oczyszczenia;
• rewitalizację dawnego (dziś nieczynnego) wodospadu odprowadzającego nadmiar wód ze zbiornika, wraz z prowadzącym do niego kanałem (naziemnym lub podziemnym) odpływowym;
• wykonanie niecek basenów rekreacyjnych wraz z niezbędną infrastrukturą i małą architekturą w miejscu dzisiejszego tzw. parku dla psów, przewidzianego do rozbiórki. Projekt obejmuje mini-plażę/łąkę ze strefami rekreacji dla rodzin z dziećmi, nieckę rekreacyjną z atrakcjami basenowymi, brodzik dla dzieci w formie wodnego placu, zjeżdżalnie, inne atrakcje dla dzieci;
• budowę dwóch lub trzech (w zależności od potrzeb) dwukondygnacyjnych budynków na zaplecze technologiczne i sanitarne, zaplecze edukacyjne i sportowe, zaplecze planowanej farmy miejskiej oraz taras i usługi małej gastronomii;
• budowę tzw. farmy miejskiej, tj. całorocznego kompleksu przyrodniczo-edukacyjnego, wraz ze stanowiskami dla zwierząt (np. owce, kozy, króliki, pszczoły etc.) przeznaczonego do zwiedzania i nauki oraz powiększania świadomości przyrodniczej odwiedzających, a także wspomagającego cele i funkcje planowanego obiektu jeziorka miejskiego (kozy np. pięknie „koszą” trawę na dużych przestrzeniach, bez konieczności używania sprzętu spalinowego;);
• budowę trzech pomostów kamienno-drewnianych z tzw. „garbami”, umiejscowionych w poprzek planowanego zbiornika. Pomosty będą również pełnić funkcję ekologiczno-oczyszczającą, poprzez umieszczenie pod nimi oraz w ich bezpośrednim sąsiedztwie ekologicznych filtrów piaskowo-węglowo-trzcinowych lub wykonanych w innej, podobnie przyrodniczo przyjaznej, technologii. Przepływ pod pomostami osób i sprzętu wodnego będzie możliwy tylko w miejscach tzw. „garbów”;
• nasadzenia roślinności ozdobnej, roślinności wodnej i użytkowej (filtrującej, np. trzcinowiska) wokół zbiornika oraz na jego brzegach, a także pod i w sąsiedztwie pomostów. Brzegi zbiornika zostałyby częściowo wyłączone z bezpośredniego dostępu do wody przez użytkowników. W zamian stworzono by w tych miejscach oazy zieleni i miejsca wypoczynku rodzinnego „na łonie przyrody”, również miejsca wypoczynku i rekreacji dostępnej „z wody”;
• wykonanie boisk sportowych, placu zabaw dla dzieci, ścieżek rekreacyjnych, edukacyjnych i sportowych wokół planowanego jeziorka, niezbędnej infrastruktury kąpielowej (drabinki na pomostach i wokół obiektu, trampoliny etc.);
• ogrodzenie terenu obiektu, przy możliwie maksymalnym wykorzystaniu technologii „zielonych” - żywopłotów, ciernisk, kolczokrzewów etc., oraz uwarunkowań terenowych obiektu;
• rozbudowę istniejących parkingów o kolejne miejsca parkingowe.

 

Projekt realizuje priorytet inwestycyjny: wspieranie rewitalizacji fizycznej, gospodarczej i społecznej ubogich społeczności na obszarach miejskich i wiejskich;

 

Cel szczegółowy: Lepsza jakość życia społeczności zamieszkujących obszary problemowe.

 

Szacowana wartość projektu: 45-65 000 000 zł

 

Dofinansowanie: 85%

 

Prognozowane rezultaty: Poprawa dostępności i jakości usług publicznych – obiektów sportowych

 

Sposób oceny (zmierzenia) efektów realizacji projektu:

 

Przebudowany obiekt nieczynnego, zdegradowanego kąpieliska
Liczba osób korzystających ze zrewitalizowanego obiektu publicznego na obszarach miejskich.

 

Źródła finansowania:

 

Regionalny Program Operacyjny Województwa Warmińsko-Mazurskiego na lata 2014-2020 - kwota: 45 mln zł

 

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 w ramach „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – etap II” - kwota: 10-15 mln zł

 

Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko do roku 2030 w ramach „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – etap III” - kwota: 10-15 mln zł

 

Rezerwa centralna (na zabezpieczenie przeciwpowodziowe) – kwota: 10 mln zł

 

Fundusze unijne – środowiskowe, edukacyjne, rozwojowe etc.

 

Partnerstwo publiczno-prywatne.

 

Autorzy projektu:

 

Robert Koliński, Ewa Szybalska, Adriana Ronżewska-Kotyńska, Łukasz Kotyński

 

Konsultacje: praca zbiorowa

Projekt elblążan – mapka poglądowa

Legenda:

1-4 – planowane wejścia na teren obiektu;
5 – teren farmy miejskiej, całorocznej, dostępnej dla zwiedzających (ew. za drobną opłatą)
6 – część sportowo-rekreacyjna, wypoczynkowa;
7 – wypłycona plaża dla rodzin z małymi dziećmi, część rodzinno-wypoczynkowa;
8 – zakątek dwóch wodospadów (świątynia dumania;)
9 – część administracyjno-techniczna, siedziba MOSiR, stowarzyszeń i organizacji sportowych;
10 – oczyszczalnia ścieków/stacja uzdatniania wody wraz z infrastrukturą; również ujęcia wody i awaryjne śluzy powodziowe.

Szczypta nostalgii – nasza fotogaleria

Największy odkryty basen w Europie został wybudowany w 1934 roku. Funkcjonował nieprzerwanie przez 78 lat. Ostatni raz mieszkańcy mogli skorzystać (z bezpłatnych już wówczas) kąpieli w 2011 roku. Oficjalnym powodem zamknięcia obiektu były względy higieniczne. Poniżej publikujemy zdjęcia autorstwa Mateusza Milanowskiego z ostatniego sezonu, w którym można było skorzystać z kąpieliska (2011 r.).