Według parlamentarzystów Platformy Obywatelskiej – Jerzego Wcisły i Jacka Protasa – Żuławy Elbląskie są traktowane po macoszemu. Rząd nie przeznacza środków finansowych na konieczne inwestycje, a nasze bezpieczeństwo jest zagrożone. Może się zdarzyć, że połączenie kilku feralnych elementów – cofki, roztopów i dużych opadów deszczu – doprowadzi do powodzi znacznie groźniejszej powodzi jak ta, która miała miejsce w naszym mieście w dniu 18 września ubiegłego roku.
Co prawda do 2015 roku zrealizowany został pierwszy etap kompleksowego programu zabezpieczenia Żuław o wartości ponad 600 mln zł, ale nie wdrożony został planowany drugi etap inwestycji. Przypomnijmy, że w perspektywie do 2030 roku planowano realizację kolejnych inwestycji o całkowitej wartości szacowanej na 1 mld zł. Pokłosiem tego jest m.in. brak środków finansowych na budowę zbiorników retencyjnych – tak kluczowych dla zabezpieczenia przeciwpowodziowego Elbląga przed niszczycielskim działaniem Kumieli.
Parlamentarzyści Platformy Obywatelskiej zwrócili uwagę, że na drugi etap rząd zabezpieczył środki finansowe w wysokości jedynie 100 mln zł (zamiast planowanego dużo wcześniej 1 mld zł). Co więcej, nie zabezpieczono żadnych środków na terenie województwa warmińsko-mazurskiego, a więc na terenie Żuław Elbląskich. Planowane inwestycje będą realizowane tylko i wyłącznie na terenie województwa pomorskiego.
Śmiem wątpić, czy te środki się pojawią, jeśli przy tak dużych potrzebach zabezpiecza sie tylko 100 mln zł. Ta informacja jest bardzo smutna dla Żuław, gdyż oznacza dalszą degradację infrastruktury przeciwpowodziwej. W Wodach Polskich panuje chaos. Trudno się rozmawia, trudno znaleźć partnera do rozmów w tym temacie
– poinformował poseł Marek Protas na konferencji prasowej zorganizowanej 26 marca w siedzibie elbląskiej Platformy Obywatelskiej.
W pierwszym etapie programu żuławskiego dotyczącego zabezpieczenia przeciwpowodziowego Żuław bylismy świadomi, ze nie będziemy w stanie zrealizować tego programu w jednym etapie. Zabezpieczenie Żuław zacznie funkcjonować dopiero wtedy, gdy cały program zostanie zrealizowany
– mówił senator Jerzy Wcisła, akcentujac konieczność kompleksowej realizacji programu i zwracajac uwagę, ze pomienięcie choćby jednego elementu powoduje, że pieniądze wydane na program będą wyrzucone w błoto.
Mam wrażenie, że Żuławy Elbląskie sa traktowane po macoszemu. Co prawda ta częsć Żuław jest mniejsza, ale jesli chodzi o infrastrukturę na tym terenie, to jest ona jeśli chodzi o jej wielkość bardzo zbliżona
– zauważył senator z Elbląga.
Kolejne Inwestycje w subregionie rząd zapowiada dopiero za kilka lat, tymczasem groźba podtopień jest realna dziś. Inwestycje przeciwpowodziowe powinny być traktowane jako priorytet. Obecnie nie są. Może to doprowadzić do kolejnych tragedii i strat majątkowych
– poinformował poseł Jacek Protas.
11 stycznia bieżącego roku parlamentarzysta złożył do ministra gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej interpelację, w której pytał:
W okresie finansowania unijnego 2007-2014 zrealizowano szereg inwestycji przeciwpowodziowych w obszarze subregionu elbląskiego, co było jednym z priorytetów władz samorządu województwa warmińsko-mazurskiego. Cześć zadań realizował Żuławski Zarząd Melioracji i Urządzeń Wodnych w Elblągu. W Kontrakcie Terytorialnym dla Województwa Warmińsko-Mazurskiego wyrażono zamiar kontynuacji tych inwestycji w obecnej perspektywie unijnej.
Proszę odpowiedź na pytanie, jakie inwestycje w ramach projektu "Kompleksowe Zabezpieczenie Przeciwpowodziowe Żuław do roku 2020 – Etap II”, będą realizowane w województwie warmińsko-mazurskim. Proszę o wskazanie dokładne okresu realizacji poszczególnych inwestycji.
Czy zmiany instytucjonalne oraz personalne tj. utworzenie Państwowego Gospodarstwa Wodnego Wody Polskie i powstanie w ramach struktury Regionalnego Zarządu Gospodarki Wodnej w Gdańsku pięciu Zarządów Zlewni (Zarząd Zlewni w Tczewie; Zarząd Zlewni w Toruniu; Zarząd Zlewni w Chojnicach; Zarząd Zlewni w Elblągu; Zarząd Zlewni w Gdańsku) nie wpłyną na opóźnienia w realizacji ww. zadań?
Minister gospodarki morskiej i żeglugi śródlądowej Marek Gróbarczyk odpowiedział na te interpelację, informując m.in., że:
Obecnie w trakcie realizacji ze środków Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko na lata 2014-2020 znajdują się dwa projekty:
1) „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław –etap II”. W skład projektu wchodzą następujące działania inwestycyjne:
- Odbudowa budowli regulacyjnych na Wiśle – 19 sztuk ostróg na odcinku żuławskim rzeki Wisły. Przedsięwzięcie ma zapobiec następującym problemom: zniszczone przez erozję i pochód lodów ostrogi powodują dekoncentrację nurtu rzecznego, tworzenie ławic piaszczystych, niebezpiecznych kos i przykosów oraz ostre załamywanie przebiegu nurtu rzecznego. Brak prawidłowej pracy ostróg doprowadzić może do groźnego w skutkach zatoru lodowego. W takim przypadku wały przeciwpowodziowe są zagrożone rozmyciem i przerwaniem, a flotylla lodołamaczy ze względu na brak odpowiednich głębokości do przejścia nie może prowadzić skutecznej akcji lodołamania.
- Przebudowa ujścia Wisły – przedłużenie kierownic – prawej i lewej (ocena efektywności inwestycji „Przebudowa ujścia Wisły etap I oraz działania przygotowawcze). Przedsięwzięcie ma zapobiec następującym problemom: brak dostatecznej długości kierownic w ujściu Wisły powoduje przyrost kubatury stożka usypowego w jej ujściu, który stanowi istotne zagrożenie dla bezpiecznej pracy lodołamaczy oraz znaczne utrudnienie w spływie pokruszonego lodu. Utworzenie się zatoru w ujściu Wisły wpływa na podpiętrzenie poziomu wody w Wiśle i stwarza zagrożenie na odcinku obwałowanym rzeki. Występuje realne zagrożenie zalaniem terenów depresyjnych i przydepresyjnych Żuław.
- Budowa wrót sztormowych na rzece Tudze – nowy obiekt zlokalizowany na rzece Tudze wraz z infrastrukturą towarzyszącą. Rzeka Tuga stanowiąca dopływ rzeki Szkarpawy przepływa przez Nowy Dwór Gdański i zagrożona jest wezbraniami sztormowymi napływającymi z Zalewu Wiślanego. Brak zabezpieczenia w postaci odcięcia rzeki Tugi, stanowi zagrożenie dla terenów Nowego Dworu.
- Przebudowa stopnia wodnego Przegalina na rzece Martwa Wisła. Oprócz remontu istniejącej infrastruktury, na terenie śluzy północnej w Przegalinie zostanie utworzona przystań dla lodołamaczy należących do RZGW w Gdańsku. Brak odpowiedniego portu przyczynia się do utrudnienia prowadzenia akcji lodołamania.
- Rozwój Systemu Monitoringu Ryzyka Powodziowego SMoRP. Zadanie, niebędące zadaniem inwestycyjnym, będzie stanowić rozwinięcie prac zrealizowanych w Projekcie „Kompleksowe zabezpieczenie przeciwpowodziowe Żuław – etap I – Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Gdańsku”, celem udoskonalenia narzędzia wspomagającego w czasie analizy ryzyka powodziowego na obszarze Żuław Wiślanych.
Wartość opisanego wyżej projektu wynosi 100 007 011 zł.
Okres realizacji: styczeń 2016 r. – grudzień 2022 roku.
2) „Budowa lodołamaczy dla RZGW Gdańsk”.
Przedmiotem projektu jest zbudowanie specjalistycznych jednostek pływających przeznaczonych do akcji lodołamania na Dolnej Wiśle, tj. lodołamaczy wraz z zabezpieczeniem towarzyszącej infrastruktury. Projekt zakłada budowę czterech lodołamaczy: 1 czołowego oraz 3 liniowych. Okres realizacji projektu to styczeń 2016 – grudzień 2022 r. Wartość projektu wynosi 74 026 200 zł.
Minister stwierdził ponadto, że reforma gospodarki wodnej oraz powstanie PGW Wody Polskie nie wpłynie na opóźnienie realizacji ww. inwestycji lub możliwość pozyskania finansowania dla dalszych działań.
Z pełną odpowiedzią można zapoznać się na stronch sejmowych:
Odpowiedź na interpelację nr 18619
Nie ulega wątpliwości, że program inwestycji w infrastrukturę przeciwpowodziową na Żuławach nie jest traktowany przez rząd jako priorytetowy. Przeznaczane na niego środki są zdecydowanie niewystarczające, co stanowi poważne zagrożenie degradacją już istniejącej infrastruktury. Zupełnie inną, równie ważną kwestią, jest sposób gospodarowania tymi środkami.
